1801 -
wiek XIX |
1806 - 19 grudnia –
Napoleon Bonaparte przybył do Warszawy. |
1807 - Ustawienie drewnianego mostu wysokowodnego |
1808 - 1 maja – w
Księstwie Warszawskim i Wolnym Mieście Gdańsku wszedł w
życie Kodeks Napoleona.
1808 - 20 czerwca – na skutek intryg i fałszywych
pomówień niektórych wysokich urzędników państwowych i
wojskowych deportowano z Warszawy do Kostrzyna nad Odrą
jako groźnych przestępców - 36 redemptorystów -
benonitów ze św. Klemensem Marią Hofbauerem na czele.
1808 - 1 października – w Warszawie została powołana
Szkoła Prawa Księstwa Warszawskiego, w 1816 r. wcielona
do Uniwersytetu Warszawskiego.
1808 - rozebranie Bramy Krakowskiej |
1809 - 21 marca – książę
Józef Poniatowski został naczelnym wodzem wojsk polskich
Księstwa Warszawskiego.
1809 - 23 listopada – przeprowadzono reorganizację armii
Księstwa Warszawskiego. |
1810 - 14 kwietnia –
dekretem Fryderyka Augusta I została powołana Rządowa
Dyrekcja Teatru – naczelna władza teatrów Księstwa
Warszawskiego.
1810 - 19 czerwca – w Warszawie otwarto mennicę bijącą
złote, srebrne i brązowe monety. |
1811 - 4 czerwca – otwarto
Szkołę Dramatyczną przy Teatrze Narodowym. Dyrektorem
Szkoły został Wojciech Bogusławski.
1811 - Założono Ogród Botaniczny w Warszawie |
1813 - 13 marca – cesarz
Aleksander I powołał Radę Najwyższą Tymczasową -
tymczasowy rząd okupowanego przez Rosję Księstwa
Warszawskiego.
1813 - 14 marca – Wasyl Łanskoj został
generał-gubernatorem Księstwa Warszawskiego. |
1815 - 13 maja – w
Warszawie rozpoczęło działalność literackie Towarzystwo
Iksów (towarzystwo literackie działające od 13 maja 1815
do 11 maja 1819 roku i skupiające recenzentów
teatralnych, publikujących w dodatkach do „Gazety
Warszawskiej” i „Gazety Korespondenta Warszawskiego”,
bywalców warszawskiego salonu literackiego w pałacu
Mostowskich przy ul. Przejazd.
1815 - 20 czerwca – w Warszawie proklamowano powstanie
Królestwa Polskiego (tzw. Królestwo Kongresowe).
1815 - 28 lipca – została założona Szkoła Podchorążych w
Warszawie. |
1816 - 6 stycznia – Karol
Fryderyk Woyda został prezydentem Warszawy.
1816 - 23 września – powstaje Instytut Agronomiczny
przekształcony później w Szkołę Główną Gospodarstwa
Wiejskiego.
1816 - 19 listopada - utworzenie Królewskiego
Uniwersytetu Warszawskiego przez cesarza Rosji i króla
Polski Aleksandra I. |
1817 - 13 stycznia –
profesor Feliks Radwański wywalczył w Senacie
Rzeczypospolitej Krakowskiej decyzję o niewyburzaniu
części murów obronnych Barbakanu i Bramy Floriańskiej.
1817 - 12 maja – w Warszawie otwarto pierwszą w kraju
Giełdę Papierów Wartościowych. |
1818 - 27 marca – otwarcie
pierwszego sejmu Królestwa Polskiego w Warszawie.
Uroczystą przemowę wygłosił car Aleksander I Romanow.
1818 - Regulacja Placu Zamkowego.
1818 - Przeniesienie siedziby Ratusza na Plac Tatralny. |
1819 - 3 maja – Walerian
Łukasiński utworzył w Warszawie Wolnomularstwo Narodowe.
1819 - 15 czerwca – namiestnik Królestwa Polskiego Józef
Zajączek zniósł wolność prasy i wprowadził cenzurę
prewencyjną. |
1820 - Wytyczenie AL.
Jerozolimskich
1820 - Przebudowa Belwederu
1820 - Budowa Pałacu Staszica |
1821 - 1 stycznia – ukazał
się pierwszy numer „Kuriera Warszawskiego”. |
1822 - Założenie fabryki Evansa i Rządowej Fabryki
Machin na Solcu |
1824 - 1826 - Budowa gmachów rządowych przy pl.
Bankowym.
1824 - Założenie wytworni platerów J. Frageta
(Elektoralna) |
1825 - 13 czerwca – Sejm
Królestwa Kongresowego podjął decyzję o utworzeniu w
Warszawie Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, na wzór
pruski. Organizacja ta miała wspierać właścicieli
ziemskich, co pozwalało nie tylko oddłużyć, ale także
zmodernizować majątki.
1825 - 1 lipca – został wydany dekret carski o
utworzeniu Warszawskiej Szkoły Rabinów.
1825 - Początek budowy bulwaru na Solcu
1825 - Budowa kościoła św. Aleksandra
1825 - Początek budowy Teatru Wielkiego (otwarcie
nastąpiło w r. 1833) |
1826 - Otwarcie Instytutu Głuchoniemych (Plac Trzech
Krzyży) |
1827 - 31 sierpnia – w
Warszawie otwarto Instytut Oftalmiczny (okulistyczny). |
1828 - założenie Banku Polskiego
1828 - złożenie młyna parowego na Solcu |
1829 - 29 stycznia –
został utworzony Bank Polski Królestwa Polskiego
1829 - 24 maja – car Mikołaj I koronował się w Warszawie
na króla Polski.
1829 - Otwarcie Teatru Rozmaitości |
1830 - 17 marca – w
Teatrze Wielkim w Warszawie odbył się pierwszy
biletowany koncert Fryderyka Chopina.
1830 - 18 marca – cesarz Rosji i król Polski Mikołaj I
przemianował - na cześć brata, Aleksandra I - Królewski
Uniwersytet Warszawski na Uniwersytet
Królewsko-Aleksandrowski.
1830 - 11 maja – Julian Ursyn Niemcewicz odsłonił pomnik
Mikołaja Kopernika w Warszawie.
1830 - 11 października – w Warszawie odbył się
pożegnalny koncert Fryderyka Chopina, który w
listopadzie opuścił Polskę na zawsze.
1830 - 29 listopada – wybuch powstania listopadowego. W
nocy młodzi słuchacze Szkoły Podchorążych Piechoty w
Warszawie pod wodzą porucznika Piotra Wysockiego wraz z
cywilnymi spiskowcami rozpoczęli powstanie; wzięcie
Arsenału.
30 listopada – Warszawa została oczyszczona z wojsk
rosyjskich. Władzę objęła Rada Administracyjna, dążąca
do porozumienia z wielkim księciem Konstantym. Wojska
rosyjskie i polskie wierne księciu Konstantemu wycofały
się pod Warszawę. |
1831 - 6-8 września –
powstanie listopadowe: szturm wojsk rosyjskich na
Warszawę zakończony jej kapitulacją; śmierć gen.
Sowińskiego na Woli. |
1832 - 31 maja – carski
namiestnik Iwan Paskiewicz wkopał kamień węgielny pod
budowę Cytadeli Warszawskiej. |
1833 - 24 lutego –
zainaugurował działalność Teatr Wielki w Warszawie. Na
otwarcie Teatru Wielkiego wystawiono Cyrulika
sewilskiego Gioacchina Rossiniego. |
1834 - 4 maja – oficjalne
otwarcie Cytadeli Warszawskiej. |
1838 - Piotr Steinkeller
uruchomił kurierskie połączenie dyliżansami pomiędzy
Krakowem i Warszawą. Ulica imienia Piotra Steinkellera
znajduje sie poniżej Zamku Królewskiego. |
1840 - Budowa kościoła św. Karola Boromeusza |
1841 - 7 lipca – więziony
w warszawskiej Cytadeli Karol Levittoux, działacz
niepodległościowy i konspirator, założyciel tajnych
sprzysiężeń w Łukowie i Chełmie, dokonał samospalenia.
1841 - 29 listopada – na placu Saskim w Warszawie został
odsłonięty pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc
Listopadową |
1844 - 14 lipca –
rozpoczęto budowę Dworca Wiedeńskiego w Warszawie.
1844 - 1846 - Budowa wiaduktu Pancera
1844 - Założenie Szkoły Sztuk Pięknych
1844 - Założenie drukarni S. Orgelbranda. |
1845 - 14 czerwca –
otwarto Kolej Warszawsko-Wiedeńską, pierwszą linię
kolejową w Królestwie Polskim (data otwarcia pierwszego
odcinka). |
1848 - 1 kwietnia -
otwarto odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej do granicy
w Maczkach
1848 - Początek żeglugi parowej na Wiśle. |
1851 - Karol Wedel na ul.
Miodowej 12 róg ul. Kapitulnej w kamienicy Hryniewicza
(vis a vis Kościoła Kapucynów) otwiera własny sklep, a
przy nim pierwszą w Polsce fabrykę czekolady pod nazwą:
Parowa Fabryka Czekolady p.f. „C. E. Wedel”, obecnie E.
Wedel.
1851 - Budowa wodociągu Marconiego. |
1852 - Przebudowa fasady
Zamku Królewskiego |
1854 - Powstanie zakładów
Lilpopa w Warszawie. |
1856 - 27 kwietnia – w
Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się polska premiera
opery La Traviata Giuseppe Verdiego.
1856 - 26 grudnia – uruchomiono gazownię w Warszawie. -
27 grudnia – w Warszawie zapalono pierwsze 92 latarnie
gazowe.
1856 - Początek oświetlania gazem.
1856 - Uruchomienie rzeźni na Solcu. |
1857 - 24 listopada – w
Warszawie założono wydawnictwo Gebethner i Wolff. |
1858 - 20 września –
Warszawa: odbyła się prapremiera opery Flis
Stanisława Moniuszki.
1858 - Początek numeracji policyjnej domów. |
1859 - 20 marca – w
Teatrze Wielkim w Warszawie po raz pierwszy w Polsce
wystawiono operetkę. |
1860 - 1 stycznia – w
Królestwie Polskim wyszedł pierwszy polski znaczek
pocztowy.
1860 - 11 czerwca – pogrzeb generałowej Katarzyny
Sowińskiej, polskiej działaczki charytatywnej, wdowy po
generale Józefie Sowińskim stał się okazją do wielkiej
manifestacji patriotycznej z udziałem kilkunastu tysięcy
warszawian; była to pierwsza od 30 lat publiczna
demonstracja patriotyczna i zarazem pierwsza z serii
manifestacji poprzedzających powstanie styczniowe.
Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach Napoleona
III we Włoszech.
1860 - 29 listopada – w 30 rocznicę Powstania
Listopadowego w dawnym kościele o.o. karmelitów na
Lesznie w Warszawie wykonano po raz pierwszy pieśń
„Boże, coś Polskę” w wersji poprawionej przez Antoniego
Góreckiego.
1860 - 13 grudnia – w Warszawie powstało Towarzystwo
Zachęty Sztuk Pięknych, organizacja skupiająca artystów
i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru
rosyjskiego. |
1861 - 27 lutego –
manifestacja patriotyczna w Warszawie krwawo stłumiona
przez wojsko rosyjskie; 5 poległych.
1861 - 2 marca – na Powązkach odbył się demonstracyjny
pogrzeb pięciu zabitych przez wojsko carskie 27 lutego.
1861 - 8 kwietnia – rosyjskie wojsko otworzyło ogień do
bezbronnej ludności zgromadzonej na Placu Zamkowym w
Warszawie; 100 zabitych i setki rannych.
1861 - 15 października – w Warszawie wojsko rosyjskie
rozbiło demonstrację patriotyczną z okazji rocznicy
śmierci Tadeusza Kościuszki. |
1862 - 20 maja – założono
Muzeum Narodowe w Warszawie.
1862 - 3 lipca – nieudany zamach na wielkiego księcia
Konstantego.
1862 - 15 grudnia – otwarto Kolej
Warszawsko-Petersburską. |
1863 - 22 stycznia -
wybuch Powstania Styczniowego
1863 - 9 czerwca – powstanie styczniowe: personel Banku
Polskiego na placu Bankowym w Warszawie przekazał
powstańcom, dowodzonym przez Aleksandra Waszkowskiego
depozyty Kasy Głównej Królestwa w wysokości 3,6 miliona
złotych, 500 tysięcy rubli i wielu listów zastawnych.
1863 - 12 czerwca – na stokach Cytadeli Warszawskiej
stracony przez powieszenie został ksiądz Agrypin
Konarski - kapucyn, w powstaniu styczniowym kapelan
oddziałów Teodora Cieszkowskiego, Dionizego
Czachowskiego i Władysława Kononowicza.
1863 - 19 września – powstanie styczniowe: zamach w
Warszawie na namiestnika Królestwa Polskiego, generała
Berga. |
1864 - 22 listopada –
ukończono budowę Mostu Kierbedzia w Warszawie. |
1865 - 5 lipca – w
Warszawie ukazało się pierwsze wydanie tygodnika Kłosy.
1865 - 28 września – w Warszawie odbyła się prapremiera
Strasznego dworu Stanisława Moniuszki zakończona wielką
manifestacją patriotyczną. |
1866 - 11 grudnia –
otwarto pierwszą linię tramwaju konnego w Warszawie.
1866 - Budowa kościoła Wszystkich Świętych. |
1867 - 15 czerwca –
założono Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.
1867 - 17 września – otwarto dwutorową linię kolejową do
Terespola o długości 208,9 km (Kolej
Warszawsko-Terespolska), a także Dworca Terespolskiego
1867 - Początek targowiska na pl. Kercelego |
1869 - 11 września 1869
roku została założona warszawska firma cukiernicza przez
Antoniego Kazimierza Bliklego. Od samego początku
istnienia firmy lokal znajduje się na Nowym Świecie 35,
w Pałacu Hołowczyca. |
1871 - 15 stycznia –
powstało Warszawskie Towarzystwo Muzyczne.
1871 - 2 lipca – założono Archiwum Skarbowe w Warszawie.
1871 - Budowa pałacu Kronenberga |
1875 - 5 czerwca –
założono Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie.
1875 - 25 sierpnia – w Warszawie powstała Szkoła
Techniczna Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej,
późniejsze Technikum Kolejowe.
1875 - 18 listopada - Sokrates Starynkiewicz został
prezydentem Warszawy. |
1877 - 1 września – Gdańsk
uzyskał połączenie kolejowe z Warszawą.
1877 - Oddanie do użytku Dworca Nadwiślańskiego |
1878 - 26 września –
otwarto Wielką Synagogę na Tłomackiem w Warszawie.
Pomimo zakazu władz Izaak Cylkow wygłosił kazanie po
polsku. |
1880 - 25 października –
otwarto Teatr Mały w Warszawie. |
1881 - 3 września –
otwarto Teatr Nowy w Warszawie.
1881 - Utworzenie stałej sieci tramwajów konnych.
1881 - Uruchomienie pierwszej stacji telefonicznej. |
1882 - 2 listopada – przed
bazyliką Świętego Krzyża w Warszawie ustawiono brązową
figurę Chrystusa dźwigającego krzyż. |
1883 - 31 października –
został poświęcony kościół Wszystkich Świętych w
Warszawie. |
1892 - 18 września – na
warszawskich Dynasach otwarto owalny tor kolarski WTC
(długość 383 m, szerokość 6 m).
1892 - Uruchomienie kolejki wilanowskiej. |
1893 - Powstało
Warszawskie Towarzystwo Łyżwiarskie. |
1894 - 18 marca – w
warszawskiej Zachęcie po raz pierwszy wystawiono
kontrowersyjny (jak na tamte czasy) obraz Szał uniesień
Władysława Podkowińskiego.
1894 - 21 grudnia – poświęcono cerkiew św. Michała
Archanioła w Warszawie.
1884 - Założenie cmentarza na Bródnie. |
1895 - 4 września – w
Warszawie została otwarta Średnia Szkoła
Mechaniczno-Techniczna, ufundowana przez finansistów
Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. |
1896 - 10 sierpnia –
otwarto park Ujazdowski w Warszawie.
1896 - Budowa kościoła św. Augustyna |
1897 - 22 lipca – w
Warszawie została otwarta pierwsza stacja pogotowia
ratunkowego.
1897 - Oddanie do użytku Hal Mirowskich |
1898 - 8 czerwca –
utworzono Warszawski Instytut Politechniczny im.
Mikołaja II.
1898 - 24 grudnia – odsłonięto Pomnik Adama Mickiewicza
w Warszawie. |
1899 - 27 marca – w
Warszawie założono pierwsze stowarzyszenie
elektrotechniczne.
1899 - 22 kwietnia – położono kamień węgielny pod budowę
Hotelu Bristol w Warszawie.
1899 - Otwarcie Teatru Ludowego i Ogródków Raua. |
1900 - 1 września –
poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę Politechniki
Warszawskiej.
1900 - 15 grudnia – w Warszawie otwarto gmach Zachęty.
1900 - Uruchomienie kolejki wawerskiej
1900 - Budowa Soboru na pl. Saskim |
|